Program ochrony likaonów

Niegdyś likaony występowały znacznie liczniej i spotkać je można było w wielu krajach Afryki. Niestety w wyniku ludzkiej działalności sytuacja tych niezwykłych psowatych znacząco się pogorszyła. Do największych zagrożeń należą utrata siedlisk i wirusy roznoszone przez psy domowe, takie jak wścieklizna i nosówka, która dla likaonów jest wysoce śmiertelna. Często zdarza się, że giną całe mioty, a nawet dorosłe osobniki.

Aby liczebność likaonów mogła wzrosnąć potrzebna jest ochrona na szerszą skalę. Nie da się ich uratować tylko w rezerwatach, ponieważ należą do zwierząt, które dużo się przemieszczają – potrafią pokonywać znaczne odległości, wykraczając daleko poza obszary chronione. Tam narażone są na konflikty z ludźmi, chcącymi ochronić swoje stada owiec i kóz, a także znacząco wzrasta ryzyko zarażenia się chorobami od psów domowych. Do zagrożeń dochodzą również wypadki na drogach i liczne wnyki – szeroko rozprzestrzenione kłusownictwo.

Likaony należą do najbardziej socjalnych drapieżników. Żyją w dużych grupach, nawet powyżej kilkunastu osobników. Rozmnaża się tylko 1 para, ale pozostali członkowie grupy pomagają w odchowie szczeniąt oraz zdobywaniu pożywienia. Polowania likaonów są wysoce zorganizowane i skuteczne. Przede wszystkim dzięki dobrej komunikacji – likaony wydają dużo różnych dźwięków, z których każdy ma jakieś znaczenie, a duże uszy doskonale je wychwytują. Takie porozumiewanie się, nawet przy rozproszeniu grupy, ma szczególne znaczenie na mocniej zarośniętych terenach np. w wysokiej trawie lub w buszu. Likaony potrafią wydawać również dźwięki ostrzegawcze, dzięki którym wszystkie mogą na czas zareagować i uciec przed większymi drapieżnikami, takimi jak lwy, hieny i lamparty.

Podczas polowania likaony potrafią nie tylko bardzo dobrze się komunikować, ale również bardzo szybko i wytrwale biegać. W sprincie nawet do 65 km na godzinę, a powyżej 50 km na godzinę mogą biec nawet przez kilka kilometrów. Niestety takie doskonałe cechy adaptacyjne nie mogą uchronić likaonów przed zagrożeniami, jakie powoduje dla nich człowiek.

Co robimy?

Wspieramy finansowo działalność Painted Dog Conservation w Zimbabwe. Żyje tam około 700 likaonów, które potrzebują ochrony poprzez współpracę z lokalnymi mieszkańcami, edukację i różne programy pomocy. Pierwszym z nich jest działanie przeciw kłusownictwu. W tym kraju gospodarka boryka się z problemami, a to zwiększyło nielegalne polowania na dzikie zwierzęta. Szczególnie ucierpiały na tym likaony, ponieważ w porównaniu z wieloma innymi gatunkami pokonują znaczne odległości i znacznie częściej trafiają na sidła. Aby z tym walczyć Painted Dog Conservation zatrudnia zwiadowców, zarówno mężczyzn, jak i kobiety, w specjalnej jednostce, która od 2001 roku zebrała ponad 30 tysięcy sideł. Dzięki temu udało się uchronić przed śmiercią kilka tysięcy zwierząt.

Kolejny program, który prowadzi wspierany przez nas projekt to centrum rehabilitacji dla likaonów. Znajduje się tam klinika weterynaryjna i 8 zagród, co pozwala ratować ranne, chore lub osierocone likaony. Pozostają tam do czasu odzyskania zdrowia i samodzielności, a następnie są wypuszczane na wolność. Możliwe są tam zorganizowane wizyty, dzięki czemu udaje się poprawić postrzeganie likaonów przez lokalne społeczności.

Trzecim, również bardzo ważnym programem prowadzonym przez Painted Dog Conservation jest monitorowanie populacji. Głębsze poznanie i zrozumienie likaonów jest kluczowe dla ich skuteczniejszej ochrony. W tym zakładane są najnowocześniejsze obroże radiowe, dzięki którym można sprawdzić przemieszczanie się i odnaleźć zwierzę w przypadku obrażeń lub śmierci. Takie obroże są szczególnie przydatne w grupach likaonów, które uważa się, że żyją na niebezpiecznych obszarach. Dane zbierane są w cyfrowym rejestrze i przypisywane do konkretnych osobników, to cenna wiedza na przyszłość. Dodatkowo, gdy to możliwe, zbierane są próbki krwi i kału do analiz DNA. W ramach projektu prowadzi się również badania chorób zakaźnych i pasożytów, a wyniki wykorzystywane są do kolejnych planów ochrony. Dzięki tym wszystkim krokom rośnie szansa, że te niepowtarzalnie umaszczone i piękne psowate, przetrwają na sawannie i w buszu Zimbabwe.