Program ochrony słoni indyjskich na Borneo
Opis
Nazwa gatunku: SŁOŃ INDYJSKI
Nazwa łacińska: Elephas maximus
Kraj: Malezja – Borneo
Strona projektu: www.hutan.org.my
Słonie są największymi żyjącymi zwierzętami lądowymi w Azji. Są generalistami występującymi w wielu siedliskach, od suchych lasów ciernistych po lasy deszczowe, potrafią przetrwać korzystając z bardzo zróżnicowanych zasobów. Długotrwały związek słoni z ludźmi uczynił je ikonami kultury. Dziś słoni indyjskich w naturze jest mniej niż 50 000 osobników i są sklasyfikowane przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jako gatunek zagrożony wyginięciem (Endangered).
Choć taksonomia podgatunków słonia indyjskiego (Elephas maximus) różniła się zalenie od autorów, najnowsze opracowanie (Shoshani i Eisenberg 1982) uznaje trzy podgatunki: słoń bengalski (E. m. indicus) na kontynencie azjatyckim, słoń cejloński (E. m. maximus) na Sri Lance i słoń sumatrzański (E. m. sumatranus) na indonezyjskiej wyspie Sumatra.
Ze względu na ich duże wymagania obszarowe, słonie są uważane za “gatunki parasolowe”, ponieważ ich ochrona będzie również chronić szereg innych innych gatunków zajmujących ten sam obszar. Można je również uznać za “gatunki flagowe” ze względu na ich wartość ikoniczną lub kulturową oraz “gatunki kluczowe” ze względu na ich ważną rolę ekologiczną i wpływ na środowisko.
ŚWIĘTA DLA SŁONIA INDYJSKIEGO
Kup bon podarunkowy
o wartości 80 zł
i pomóż ratować słonie!
Aby zakupić bon prosimy dokonać wpłaty odpowiedniej kwoty (przycisk PRZEKAŻ DAROWIZNĘ powyżej) i podać w formularzu darowizny swój adres e-mail. Bon wyślemy na podany adres e-mail.
Chcesz pomóc innym zwierzętom – kliknij tutaj!
Słonie indyjskie występowały kiedyś od Zachodniej Azji prawie do wybrzeża Morza Śródziemnego; do subkontynentu indyjskiego; na wschód do Azji Południowo-Wschodniej, w tym na wyspach Sumatra, Jawa, i Borneo; na północ do rzeki Jangcy w Chinach. Ten dawny zasięg obejmował ponad 9 milionów km². Współcześnie gatunek stracił około 95% swojego historycznego zasięgu i jest wymarły w Azji Zachodniej, na Jawie, i w prawie całych Chinach.
Obecnie słonie indyjskie występują w 13 krajach i są rozmieszczone na obszarze 486 800 km². Gatunek występuje w Bangladeszu, Bhutanie, Indiach, Nepalu i Sri Lance, w Azji Południowej, a także w Kambodży, Chinach, Indonezji (Kalimantan i Sumatra), Laosie, Birmie, Tajlandii, Wietnamie i Malezji (Półwysep Malajski i Borneo).
Słonie z Borneo tradycyjnie zaliczane są do Elephas maximus indicus (Shoshani i Eisenberg 1982) lub Elephas maximus sumatranus (Medway 1977). Jednak słonie z Borneo różnią się morfologicznie, a także behawioralnie od słoni z kontynentalnej Azji (Cranbrook et al. 2008). Analiza haplotypów mitochondrialnego DNA (Fernando i wsp. 2003, Sharma i wsp. 2018) również to potwierdza i wskazuje, że słonie z Borneo różnią się genetycznie od każdej populacji z Azji Południowej i Południowo-Wschodniej i mogły być izolowane przez ponad 300 tysięcy lat. Ostateczna klasyfikacja podgatunkowa czeka na szczegółowe badania morfometryczne i genetyczne obejmujące cały obszar występowania. Badania te mogą wymagać utworzenia oddzielnego podgatunku – Elephas maximus borneensis.
Słoń indyjski jest jednym z kilku ostatnich megarożlinożerców (tj. ssaków żywiących się roślinami, które osiągają masę ciała ponad 1000 kg) wciąż żyjących na Ziemi. Jako zwierzęta fermentujące w jelicie ślepym i okrężnicy, o stosunkowo niskiej wydajności trawienia, słonie muszą spożywać duże ilości pokarmu dziennie, aby zaspokoić zapotrzebowanie na energię. Są generalistami i żywią się różnymi roślinami, które zmieniają się w zależności od siedliska i pory roku – słonie przemieszczają się na duże odległości w poszukiwaniu pożywienia i schronienia. Słonie mogą spędzać na żerowaniu nawet 14-19 godzin dziennie, podczas których mogą pochłaniać do 150 kg mokrej masy ciała.
Długość życia słoni indyjskich wynosi 60-70 lat, samce osiągają dojrzałość płciową w wieku 10-15 lat; podczas gdy samice są zdolne do rozrodu już w wieku 11 lat. Ze względu na długi okres ciąży (około 21 miesięcy) i karmienia młodego mlekiem (8-10 miesięcy, nawet do roku), minimalny odstęp między porodami wynosi około 4-5 lat.
Społeczeństwo słoni indyjskich jest zorganizowane w dobrze zdefiniowane, matriarchalne stada lub klany składające się z dorosłych samic, a także subdorosłych i młodych samców i samic. Subdorosłe samce wywędrowują się ze swoich klanów macierzystych, a dorosłe samce (byki) są przede wszystkim samotnikami, ale tworzą luźne więzi społeczne z innymi samcami i tylko czasowo łączą się z grupami samic.
Zagrożenia
Utrata i fragmentacja siedlisk – spowodowana wzrostem gospodarczym i rosnącą populacją ludzką. Słonie w Azji konkurują o przestrzeń na najbardziej zaludnionym kontynencie na Ziemi, na którym tempo wzrostu populacji ludzkiej wynosi od 0,5% do 1,5% rocznie. Rozprzestrzenianie się osiedli ludzkich, plantacji, przemysłu, rolnictwa, górnictwa oraz infrastruktury liniowej (drogi, linie kolejowe,
kanały nawadniające, linie energetyczne, rurociągi) wyparło populacje słoni do coraz mniejszych obszarów lasu, otoczonych osiedlami ludzkimi, które często blokują tradycyjne szlaki migracyjne.
Wymieranie małych populacji – populacje słoni wtłoczone w coraz mniejsze przestrzeni w wyniku utraty siedlisk i fragmentacji, stoją w obliczu zmniejszonego prawdopodobieństwa przetrwania katastrof środowiskowych (susza, powódź itp.), chorób lub zagrożeń stochastycznych (np. silnie zaburzone proporcje płci).
Konflikt między człowiekiem a słoniem – coraz większa utrata i fragmentacja siedlisk prowadzi również do konfliktu człowiek-słoń, kolejnego kluczowego zagrożenia dla słoni indyjskich w całym ich zasięgu występowania. W związku z tym, że duża część siedlisk słoni znajduje się poza obszarami chronionymi i przeplata się z terenami rolniczymi i osiedlami ludzkimi, słonie i ludzie często spotykają się, a interakcje te regularnie przybierają negatywny charakter. Każdego roku słonie niszczą warte miliony dolarów upraw rolne, a setki ludzi i słoni ginie lub zostaje rannych w wyniku konfliktów. W wielu przypadkach mieszkańcy wsi dokonują odwetu poprzez trucie lub porażanie prądem słoni. W wyniku tych konfliktów rocznie w Azji odnotowuje się ponad 600 zgonów ludzi i 450 słoni. Oprócz zabijania w odwecie, słonie giną również z powodu wpływu infrastruktury, jak np. kolizje pociągów (głównie w Indiach i na Sri Lance) oraz kolizje pojazdów (głównie w Malezji i Tajlandii).
Kłusownictwo i nielegalny handel – kłusownictwo, zwłaszcza dla rozwijającego się handlu skórą, pozostaje znaczącym zagrożeniem w Azji. W szczególności w Azji Południowo-Wschodniej, istnieje dobrze rozwinięty rynek na produkty wykonane z kłów/tułowi słoni, mięsa, skóry, ogona i włosów. Biorąc pod uwagę niewielką już wielkość populacji słoni w wielu z tych krajów, a także fakt, że są one jeszcze bardziej rozdrobnione na małe subpopulacje, kłusownictwo jest bardzo poważnym zagrożeniem dla ich przetrwania. Łapanie cieląt i młodych osobników w celu handlu żywym towarem jest również poważnym zagrożeniem dla słoni indyjskich w niektórych rejonach ich zasięgu.
Co robimy?
Wspieramy ochronę słoni na Borneo poprzez wsparcie finansowe programu monitorowania dzikich zwierząt na plantacjach palmy olejowej, prowadzonego przez Hutan. Informacje uzyskane z systemu zainstalowanych kamer pokazują, że tworzenie korytarzy ekologicznych pomiędzy plantacjami, a zwłaszcza na drodze wędrówek zwierząt do rzek, ma ogromne znaczenie. Na kamerach rejestrują się nie tylko słonie, ale też pantery mgliste sundajskie, niedźwiedzie malajskie, orangutany i nosacze! Program służy nie tylko poznaniu bioróżnorodności regionu, ale również pokazuje właścicielom plantacji, że zalesianie chroni ich uprawy przez zniszczeniami. Zwierzęta znacznie chętniej przemieszczają się przez te korytarze niż przez tereny uprawne.
W 2001 roku w reakcji na powtarzajace się skargi mieszkańców wsi dotyczących konfliktów ze słoniami, HUTAN stworzył “Jednostkę Ochrony Słoni”. Zespół zaangażował się we współpracę z właścicielami upraw, aby przegonić słonie z ich posesji – używając armatek hukowych, reflektorów i innych pokojowych technik odstraszania, aby wypłoszyć zwierzęta poza obszar ludzkich upraw. Zaczęto również budować ogrodzenia elektryczne, aby chronić plantacje i cmentarze przed wtargnięciem słoni.
Te krótkoterminowe działania muszą być połączone z długoterminowymi i bardziej zrównoważonymi rozwiązaniami, aby poprawić ramy polityki zarządzania populacją słoni w całym ich zasięgu. Hutan zaangażował się więc w badania mające na celu lepsze zrozumienie przyczyn konfliktów i znalezienie sposobu, jak pachydermy mogą przetrwać w krajobrazie stworzonym przez człowieka. Podjęto działania na rzecz bodowania potencjału i świadomości, aby pokazać ludziom, że możliwe jest dzielenie środowiska z tymi dość dużymi sąsiadami! Obecnie zespół coraz bardziej angażuje się w sprawy lokalnych społeczności, gdzie w ciągu ostatnich kilku lat wzrosły szkody wyrządzane przez słonie. W pięciu kolejnych wioskach przeszkolono “Jednostki Strażników Słoni”, które zajmują się monitorowaniem przemieszczania się słoni i łagodzeniem skutków ich obecności.
Posłuchaj podcastu i dowiedz się, co Ty możesz zrobić dla słonia. W podcaście wzięli udział Anna Mękarska, Prezeska fundacji Dodo i Grzegorz Borowski, ekspert ds. gatunków zagranicznych WWF
Jeżeli chcecie Państwo pomóc nam ratować słonie indyjskie, prosimy o wpłaty na nasze konto bankowe:
PKO Bank Polski SA 1 o/Wrocław
nr konta: 89 1020 5226 0000 6102 0547 2040
z dopiskiem słoń indyjski
Całość pieniędzy zostanie przeznaczona na ratowanie słoni indyjskich! Dziękujemy!
Bony podarunkowe na Święta
Bony podarunkowe na Święta
Podsumowanie WILD RUN 2022
Ratujmy dzikie koty
Zoo i Dodo na ratunek Borneo
Zoo i Dodo na ratunek – uwaga na olej palmowy!
Zoo i Dodo na ratunek panterom
